İMPLANT BAŞARISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER,İMMEDİYAT YÜKLEME

İmplantlar standardize edilmiş hassas bir cerrahiyle çene kemiğine yerleştirildikten sonra iyileşme döneminde hareketsiz olarak kalmalıdır.Günümüzde gelişen teknoloji ile geliştirilen yeni implant yüzeyleri ve tasarımları sayesinde cerrahi sonrası iyileşme için gereken bekleme süresi 15 güne kadar indirilmiştir.

Dental implant uygulamalarında başarıyı etkileyen en önemli faktör operasyon sonunda implantın stabilitesinin sağlanmış olmasıdır.İmplantın ilk yerleştirilmesi sırasında oluşan bu stabiliteye primer stabilite denir.Primer stabiliteyi de etkileyen faktörler;

1-implantın yerleştirileceği çene kemiğinde yapılacak cerrahi işlemin hassasiyeti,

2-kemik ve implant yüzeyi arasındaki kontakt miktarı( yani implantın sıkıca kemiğe tutunmuş olması),

3-implant yerleştirelecek kemiğin yoğunluğu, kalitesi

Primer olarak cerrahi işlem sırasında elde edilen stabilite sayesinde implant, kemikle sıkıca bir kontakt sağlamış olur.Böylece iyileşme sürecinde osseoentegrasyonu sağlıklı bir şekilde tamamlanır. Bu duruma sekonder stabilite denir.Sekonder stabilite fonksiyon sırasında oluşan kuvvetlerin karşılanması için gereklidir.

 Dental implantlar çene kemiği içine  yerleştirildikten sonra 3 farklı zamanlamayla  üst yapıları yapılarak fonksiyon görmeye başlarlar.Bu zamanlar şöyle sıralanır:

1-İmmediyat yükleme (ilk bir haftada implantın üzerine protezinin yapılması)

2-Erken yükleme (ilk bir hafta ile 3. Ayın başlangıcında implantın üzerine protezinin yapılması)

3-Geleneksel yükleme (3. Ayın başlangıcında sonra implantın üzerine protezinin yapılması)

İMMEDİYAT(DİŞİ ÇEKER ÇEKMEZ YAPILAN İMPLANT) YÜKLEME KOŞULLARI

TAM DİŞSİZ HASTALARDA İMMEDİYAT YÜKLEME:

Ağzında hiç dişi olmayan hastalarda( tam dişsiz hastalarda),2 tür protez yapılabilir;

1.  2veya 4 implant kullanılarak yapılan  implant-doku destekli hareketli protezler (overdenture protezler),

2.  6-8 implant kullanılarak yapılan ve sadece implantlardan destek alınarak yapılan ve hastanın çıkartamadığı sabit protezlerdir.

Alt çenede ön bölgede yapılan implantların başarı oranı oldukça yüksektir.Bu bölgede yapılan implantlarda implantı yerleştirir yerleştirmez üzerine protezinin yapıldığı vakalarda da yani immediyat yükleme yapıldığı vakalarda da başarı oranı yüksek bulunmuştur.İmplant sayısı arttıkça başarı oranı da artmaktadır.Bu bölgede dikkat edilmesi gerekenlerden birisi, immediyat yükleme yapılacaksa , immediyat protezin kanatlı olmaması ya da fonksiyona girmemesi gerekir.

Üst çenede ise durum biraz daha farklıdır.Üst çenede tam dişsiz vakalarda daha fazla sayıda implant kullanmak gerekebilir.Bilimsel çalışmalar göstermiştir ki immediyat yükleme sonrası gözlenen implant kayıplarının çoğu posterior maxilla bölgesinde olmaktadır.Diğer yandan kemik kalitesi yüksek olan bir hastada 6-7 implantın immediyat yüklemesinde herhangibir problem olmadığı gösterilmiştir.

OVERDENTURE PROTEZLERDE İMPLANT ÜSTÜ YÜKLEME

Alt çenede mental foramenler arası bölgede(alt çene ön bölge) yerleştirilen implantlar üzerine yapılan overdenture protezlerde immediyat yükleme başarılı olarak uygulanmaktadır. Özellikle implantların barlarla birbirine bağlandığı overdenture protezlerde risk oranı sabit protezlerden daha düşüktür.çünkü hasta geceleri protezlerini çıkartarak parafonksiyon riskini ortadan kaldırır.Ayrıca gelen kuvvetler yumuşak dokularla paylaşılmış olur.

BÖLÜMLÜ DİŞSİZ HASTALARDA İMMEDİYAT YÜKLEME

Bu tip hastalarda hastanın kendi dişleri var olmakla birlikte , diş çekimlerine bağlı olarak eksik dişleri de mevcuttur.Ancak hasta kendi dişleriyle de fonksiyon görebilmektedir.Bu hastalarda yapılacak bir immmediyat restorasyon daha çok estetik gereksinimler için yapılır.

Kemiğin kalitesi ve implant uygulanacak bölge , implantın başarısı açısından önem arzetmektedir.Bunun yanısıra hastanın parafonksiyonel alışkanlığının olmaması( diş sıkma, diş gıcırdatma gb),herhangibir periodontal hastalığının olmaması,sigara içme alışkanlığının olmaması da implant başarısında öenmli rol oynamaktadır.

Cerrahi ve protetik protokollere uyulduğu takdirde kemik kalitesinin de uygun olduğu vakalarda immediyat yükleme güvenilir bir yöntemdir.

TEK DİŞ İMPLANTLARDA İMMEDİYAT YÜKLEME

Tek diş eksikliklerinde implantların anında yüklenmesinin en önemli nedeni estetiktir.İmmediyat yükleme yapılacaksa kemiğin kalitesi önemlidir.Diş çekiminden hemen sonra implant yerşeltirilip üzerine de aynı seansa diş yapılacaksa bu bölgede herhangibir periodontal ve periapikal enfeksiyon olmaması gerekir.

İMMEDİYAT YÜKLEMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

İmmediyat yüklemenin başarılı olabilmesi aşağıda ki faktörlere bağlıdır;

1-İmplantın yüzey özelliği

 İmplantlar ya sadece tornalanmış ya da birçok mekanik ve kimyasal işleme tabi tutulmuş  yüzey özelliklerine sahiptir.Başlıca yüzeyler:

*HA (hidroksiapatit)  kaplı yüzeyler

*TPS (titanyum plazma sprey ) yüzeyler

*TİO ( titanyum oksit) yüzeyler

*SLA ( kumlama ve asitle pürüzlendirme ) yüzeyler

Pürüzlü titanyum yüzeyleri ve pürüzsüz ince dokulu titanyum yüzeyleri kıyaslandığında pürüzlü yüzeye sahip implantlarda, kemik –implant kontakt miktarının daha fazla olduğu görülmüştür. Yapılan çalışmalarda HA kaplı implantların TPS implantlara oranla daha yüksek oranda kemik kontağı gösterdiği bulunmuştur.

2-İmplant geometrisi

Yapılan çalışmalarda implantın geometrisi ve şeklinin primer implant stabilitesinden sorumlu olduğunu göstermiştir. Araştırıcılar vida şekilli implantların tercih edilmesini önermişlerdir. Vida şeklinde ki implantların yivleri arasında ki mesafenin çok köklü molarlarınkine yakın yüzey alanına sahip olduklarını  tespit etmişlerdir.Hem yivli hem de yüzeyi pürüzlü implantların primer stabiliteyi arttırdığı gösterilmiştir.Bir başka çalışmada da vida şekilli implantların silindirik implantlara göre daha iyi primer stabilizasyona sahip olduğu bulunmuştur.

3-İmplant –dayanak bağlantısı

İmplant-dayanak bağlantısının gelecek kuvvetler karşısında kırılma, vidada gevşeme veya üst yapıda kırılma olmasına neden olacak lokal bir gerilim alanı oluşturmayacak şekilde doğru bir aksda ve pozisyonda yerleştirilmiş olması gerekmektedir.

4-İmplant boyutları

Literatürde immediyat yükleme yapılmış implantların kritik uzunluk ve çapı için daha fazla araştırma yapılması gerektiği rapor edilmiştir.

5-implantın stabilitesi

İmmediyat yükleme için implant stabilizasyonunun iyi olması gerekmektedir.

6-implant yerleştirme tork değeri

Araştırmacılar başarılı bir immediyat yükleme için uygulanacak tork kuvvetinin 32 Ncm değerinin üzerinde olması gerektiğini belirtmişlerdir.

7-okluzyon

İmplantların protetik başarısında okluzyonun önemi tartışmasızdır.Anterior tek implant ile yapılan tedavilerde çenenin her hareketinde karşıt dişle temas olmaması istenir.Küçükazılar bölgesinde yapılan implantlarda ise premolar dişlerin kanin ( köpek) dişlere benzetilmesi tavsiye edilmektedir.

Okluzyon kontrolünde tercihen karşıt dişlerle erken temaslardan ve çatışmalardan kaçınılması öngörülmektedir.Özellikle metal destekli porselen köprülerde kanat uzantıları varsa , yüklemenin tipi ne olursa olsun anterior disokluzyonun mutlaka hazırlanması , lateral , protriziv hareketlerde ve maximum interkuspidasyonda temas olmamasına dikkat edilmesi tavsiye edilmektedir.

8-hasta faktörleri

Bruksizm ve diş sıkma gibi parafonksiyonel alışkanlıklar risk faktörü olarak sayılırlar.Bunun nedeni ,laterla kuvvetin büyüklüğü ve süresinin artmasıdır.

Dt. AYŞE GÜR